رشته دکترای عمومی «دامپزشکی» (Veterinary Medicine)، یک دوره شش ساله را در بر میگیرد و شامل مجموعه علومی است که به دانشآموختگان این رشته در درمان و کنترل بیماریهای گوناگون حیوانات اهلی و خانگی، کنترل و پیشگیری از بیماریهای مشترک بین انسان و دام، تامین بهداشت و سلامت کلیه فرآوردههای خام و فرآوریشده با منشأ دامی کمک میکند.
در واقع، این رشته علاوه بر اینکه به تشخیص، درمان و کنترل بیماریهای مختلف در حیوانات میپردازد، با کنترل بهداشت مواد غذایی دامی، سنگبنای بهداشت و سلامت جامعه را فراهم میکند. این رشته بهطور کلی مناسب افرادی است که در وهله اول به کار با حیوانات و همچنین کار در محیطهایی مانند کشتارگاههای دام و طیور، دامداریها و مزارع پرورش حیوانات علاقهمند باشند. فعالیتهای دامپزشکان را میتوان به بخشهای خدمات درمانی، بهداشتی و تولیدی دستهبندی کرد.
در بخش درمانی و بهداشتی، دامپزشکان به ارائه خدمات درمانی در بیمارستانهای (عمومی یا تخصصی) دامپزشکی، دامداریها، داروخانههای دامپزشکی و ارائه خدمات بهداشتی-نظارتی در کشتارگاههای دام و طیور، کارخانههای تولید فرآوردههای دامی (مانند لبنیات، سوسیس و کالباس) و کارخانههای بستهبندی فراوردههای دامی میپردازند. در بخش خدمات تولید، دامپزشکان میتوانند با تأسیس واحدهای تولیدی گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی، میگو، پرندگان زینتی، کرم ابریشم و زنبور عسل فعالیت کنند.
فارغ التحصیل رشته دامپزشکی در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
مشاغلی که برای فارغالتحصیلان دامپزشکی وجود دارند عبارتند از:
- مسئول فنی کشتارگاههای دام و طیور
- مسئول فنی داروخانههای دامپزشکی
- مسئول فنی کارخانههای تولید فرآوردههای گوشتی
- مسئول فنی کارخانههای تولید فرآورده های لبنی
- مسئول فنی آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی
- مسئول فنی کارخانههای تولید خوراک دام و طیور
- مسئول فنی مراکز مایهکوبی (واکسیناسیون)
- مسئول فنی کارخانههای جوجهکشی
- مسئول فنی کارخانههای بستهبندی فرآورده های گوشتی
- دامپزشک دامداری
- دامپزشک مراکز پرورش اسب و باشگاههای سوارکاری
- دامپزشک مراکز پرورش ماهی
- دامپزشک مراکز پرورش زنبور عسل و کرم ابریشم
- دامپزشک فعال در بیمارستانهای دامپزشکی
همچنین دامپزشکان با توجه به پایه علمی خود میتوانند نسبت به تاسیس تمامی واحدهای ذکر شده در بالا اقدام کنند.
بازار کار رشته دامپزشکی به چه صورت است؟
با توجه به زمینههای کاری که در بخشهای قبل توضیح داده شدند، این رشته دارای بازار کار بسیار متنوعی است که فارغالتحصیلان می توانند با توجه به علاقه و استعداد خود، در یکی از این شاخهها فعالیت کنند. دامپزشکان میتوانند در بخشهای دولتی و خصوصی به فعالیت و ارائه خدمات درمانی و بهداشتی بپردازند.
امکان ادامه تحصیل در رشته دامپزشکی در داخل ایران چگونه است؟
در حال حاضر دانشگاههای دولتی مختلف مانند دانشگاه تهران، شیراز، تبریز، ارومیه، فردوسی مشهد، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز و دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در ایران، دورههای مختلف تخصصی در رشتههای علوم پایه، پاتوبیولوژی و علوم بالینی دامپزشکی را ارائه میدهند. این رشتهها به دو صورت دستیاری (رزیدنتی) و دکترای تخصصی (Ph.D) آموزش داده میشوند. دورههای تخصصی دامپزشکی در گروه علوم پایه، عبارتند از:
- آناتومی و جنینشناسی دامپزشکی
- بافتشناسی مقایسهای دامپزشکی
- فیزیولوژی دامپزشکی
- بیوشیمی دامپزشکی
- فارماکولوژی دامپزشکی
- سمشناسی دامپزشکی
- دورههای تخصصی در گروه علوم پاتوبیولوژی عبارتند از :
- آسیبشناسی (پاتولوژی) دامپزشکی
- انگلشناسی دامپزشکی
- ویروسشناسی دامپزشکی
- باکتریشناسی دامپزشکی
- بهداشت و کنترلکیفی مواد غذایی
- بهداشت و بیماریهای آبزیان
- اپیدمیولوژی دامپزشکی
- ایمنیشناسی دامپزشکی
دورههای تخصصی در گروه علوم بالینی عبارتند از :
- بیماریهای داخلی دام های بزرگ
- بیماریهای داخلی دام های کوچک
- رادیولوژی دامپزشکی
- جراحی دامپزشکی
- مامایی و بیماریهای تولیدمثل دام
- بهداشت و بیماریهای طیور
- کلینیکال پاتولوژی دامپزشکی
امکان ادامه تحصیل در رشته دامپزشکی در خارج از کشور به چه صورت است؟
ادامه تحصیل دامپزشک عمومی در خارج از کشور، به دو صورت امکانپذیر است:
- در برخی از کشورها، دامپزشک عمومی میتواند در رشتههای بالینی حوزه پزشکی ادامه تحصیل دهد که در این مورد هر دانشگاه، تابع ضوابط خاصی است.
- همچنین دامپزشکان میتوانند با معادلسازی مدرک دانشگاهی خود در کشورهای اروپایی و گذراندن برخی از دروس این رشته در کشور مقصد، در دورههای تخصصی ادامه تحصیل بدهند.
بهترین دانشکدههای دامپزشکی در کشورهای فرانسه، استرالیا، نیوزلند، انگلیس، آلمان، آمریکا و کانادا هستند.